Czym jest empatia i czy można się jej nauczyć?

Choć aktualnie coraz więcej osób rozmawia ze sobą głównie przez Internet, co wciąż niezwykle istotny jest kontakt z innymi na żywo. Podczas kontakt z innymi ludźmi dużą rolę odgrywa empatia, lecz niektórym brakuje wiedzy odnośnie tego, czym ona jest. Czytając ten artykuł, będzie można dowiedzieć się sporo na temat tego pojęcie, a te informacje z pewnością przydadzą się w życiu codziennym, pomagając w nawiązywaniu relacji.

Empatia – co to?

Wiele osób zastanawia się, co to jest empatia, a określa się ją jako umiejętność zrozumienia i wczucia się w emocje, uczucia, myśli oraz intencje innych osób. Jest ona procesem umożliwiającym szersze pojęcie perspektywy drugiego człowieka, nawet w sytuacji, gdy całkowicie odbiega ona od własnych wizji. Można więc powiedzieć, że posiadanie tej istotnej cechy daje możliwość spojrzenia na świat oczami rozmówcy.

Osoby odznaczające się wysokim poziomem empatii zwykle mogą liczyć na sympatię ze strony innych, a do tego znacząco ułatwia im ona przeżywanie swoich stanów emocjonalnych. Kłopoty mogą wystąpić jednak w przypadku kontaktu z osobą mającą problem z respektowaniem granic.

Empatia – co to znaczy i jakie są jej rodzaje?

Zastanawiając się nad tym, co to empatia, należy pamiętać, że jej wyrażanie jest możliwe na różne sposoby, co należy od poziomu, na jakim się ją przeżywa. Są 3 podstawowe rodzaje tej cechy, o których informacje można znaleźć poniżej

  • Pierwszym z rodzajów empatii jest poznawcza, czyli inaczej kognitywna polegająca na zrozumieniu myśli, przekonań i intencji innych ludzi. Osoby z tym typem łatwo rozszyfrowują to, czego pragnie drugi człowiek, a także jego myśli oraz zamiary. Dzięki niej, można w efektywny sposób rozwiązywać konflikty oraz owocnie współpracować z innymi.
  • Wiedząc, co to znaczy empatia, warto zapoznać się z jej kolejnym rodzajem, czyli emocjonalną. Oznacza ona umiejętność częściowego przeżywania uczuć drugiej osoby, w pewnym sensie odczuwając jej emocje. Ma duże znaczenie dla poczucia bliskości i więzi z innymi, gdyż umożliwia właściwą reakcję na ich zachowanie.
  • Jeśli chodzi o empatię, definicja wyróżnia także współczującą, która poza zdolnością do rozumienia i wczucia się w uczucia innych, charakteryzuje się także umiejętnością podejmowania działań w celu złagodzenia ich cierpienia lub poprawy nastroju. Jest ona pewnego rodzaju połączeniem empatii kognitywnej oraz emocjonalnej, a rozwijając ją, można osiągnąć całkowitą dojrzałość emocjonalną.

Empatyczny – co to znaczy, jeśli chodzi o relacje z innymi?

Myśląc o tym, co to znaczy empatyczny, warto skupić się na kwestii budowania i utrzymania zdrowych relacji z otoczeniem przez takie osoby. Umiejętność zrozumienia oraz akceptacji potrzeb, uczuć czy oczekiwań innych ludzi może skutkować wzajemnych szacunkiem, zaufaniem i zrozumieniem.

Odpowiadając na pytanie – co to znaczy być empatycznym – należy także wspomnieć o skłonności takich ludzi do współpracy i wspierania innych na różne sposoby, dzięki czemu uważa się ich za wartościowych partnerów, przyjaciół oraz członków wszelkiego typu grup społecznych.

Człowiek empatyczny – co to znaczy i czym się cechuje?

W definicji empatii uwzględnia się także mnóstwo cech i zachowań umożliwiającym ludziom empatycznym lepsze zrozumienie oraz wspieranie innych osób. Część z nich przedstawiamy poniżej:

  • Aktywne słuchanie – osoby z empatią poznawczą i inną cechują się wyjątkową umiejętnością do słuchania innych z uwagą oraz zrozumieniem bez przerywania innym czy oceniania ich. Rozmówcy mogą w ten sposób czuć się ważni oraz szanowani przez człowieka empatycznego.
  • Otwartość na różnorodność – osoby cechujące się empatią emocjonalną oraz pozostałymi jej typami mocno cenią ludzi o odmiennych kulturach, zachowaniach czy normach społecznych, co umożliwia im lepsze zrozumienie perspektywy innych, unikając jakichkolwiek uprzedzeń czy stereotypów.
  • Rozumienie emocji – uzupełniając wiedzę odnośnie tego, co znaczy empatia, należy wspomnieć także o tym, że zdolność prawidłowego rozpoznawania emocji u siebie i innych wpływa na lepsze dostosowanie własnego zachowania do postaw oraz oczekiwań, jakie mają związek z uwarunkowaniami społecznymi.
  • Asertywność – kolejną istotną kwestią, którą należy poruszyć w odpowiedzi na pytanie – co oznacza empatia – jest umiejętność wyrażania swoich uczuć i potrzeb w sposób klarowny, lecz z poszanowaniem praw innych, co ułatwia budowanie zdrowych oraz zrównoważonych relacji w życiu prywatnym czy zawodowym.

empatia

Do czego może doprowadzić brak empatii?

Wiedząc już, czym jest empatia, należy się także zastanowić nad przyczynami i konsekwencjami jej braku. Nieumiejętność zrozumienia uczuć innych osób może mieć związek z nieodpowiednim wychowaniem, negatywnymi doświadczeniami życiowymi, a także zaburzeniami psychicznymi lub osobowościowymi. Bez względu na powód, skutki mogą być poważne zarówno na osoby pozbawionej tej cechy, jak i dla jej otoczenia. Może bowiem dojść do konfliktów oraz nieporozumień, których rozwiązanie w przypadku takich ludzi wiąże się ze sporymi problemami. Osoby bez empatii uważa się również za egoistyczne, nieczułe czy manipulujące, w związku z czym często mogą czuć się osamotnione.

Problemy z wykazywaniem empatii mogą także skutkować niską samooceną, poczuciem winy i brakiem umiejętności uporania się z sytuacjami skomplikowanymi pod względem emocjonalnym. Warto dodać, że jej niski poziom może stać się przyczyną dyskryminacji, nietolerancji oraz braku współpracy pomiędzy jednostkami i grupami społecznymi, jak np. grono rówieśników, środowisko pracy lub lokalne społeczności.

Empata – kto to jest i jak nim zostać?

Po zapoznaniu się z wieloma informacjami odnośnie osoby empatycznej i co to znaczy, warto zastanowić się nad tym, w jaki sposób można rozwijać ją u siebie, a jest to skomplikowanym procesem, do którego potrzeba wiele czasu, zaangażowania oraz wyjątkowej konsekwencji. Poleca się kilka strategii, których systematyczne i długie stosowanie może stać się przydatne ludziom, którzy chcieliby zostać prawdziwymi empatami. W tym celu trzeba ćwiczyć umiejętność uważnego słuchania innych, wykazując im zrozumienie i próbując unikać oceniania ich oraz przerywania. Istotne jest, aby w zupełności skupić się na rozmowy, zapominając na moment o sobie i własnych potrzebach.

Znając pojęcie osoby empatycznej i co to znaczy, trzeba skupić się na sytuacjach, w których odczuwa się silne emocje w postaci radości, lęku czy gniewu, myśląc nad ich przyczyną oraz skutkami. Warto zacząć aktywnie z nimi pracować, np. odkrywając, co okazuje się najbardziej pomocne w stresujących chwilach. Najlepiej starać się unikać wszystkiego, co ma na człowieka negatywny wpływ.

Chcąc być bardziej empatycznym, należy postarać się o nawiązywanie relacji z osobami mającymi zupełnie inne poglądy i doświadczenia, co umożliwi poszerzenie perspektywy oraz lepsze zrozumienie drugiego człowieka bez względu na to, czym się kieruje w życiu. Istotne jest również podejmowanie działań, które mają złagodzić cierpienia innych, poprawiając ich samopoczucie w trudnych chwilach.

Nadmierna empatia – co to jest i jak sobie z nią radzić?

Wysoki poziom empatii odgrywa istotną rolę w relacjach międzyludzkich, lecz należy pamiętać o zachowaniu równowagi pomiędzy współodczuwaniem emocji innych i odpowiadaniem na nie a swoimi potrzebami. Jej nadmiar, szczególnie względem osób toksycznych lub zbyt wymagających może być przyczyną wypalenia emocjonalnego, poczucia bezradności oraz utraty umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami. Duże znaczenie ma więc jasne określanie granic i przestrzeganie ich, aby zapobiec wykorzystywaniu czy manipulacji Istotne jest unikanie sytuacji, kiedy uczucia i emocje osoby empatycznej będą bez znaczenia dla drugiego człowieka.

Dbanie o własne potrzeby i jak najlepsze samopoczucie ma wyjątkowe znaczenie dla zachowania dla równowagi emocjonalnej oraz zdrowych relacji. Zły nastrój będzie skutkował brakiem możliwości pomocy innym, w związku z czym trzeba pamiętać o sobie zamiast skupiać się wyłącznie na drugim człowieku. Istotne jest także unikanie kontaktu z osobami toksycznymi, czyli wykorzystującymi czyjąś empatię i będącymi świetnymi manipulatorami tym bardziej, że mogą one negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne człowieka empatycznego.

W sytuacji wypalenia lub problemów z radzeniem sobie z własnymi emocjami, warto poprosić o pomoc swoich bliskich, a także psychologa czy terapeutę bądź zapisać się do grupy wsparcia. Choć osoby empatyczne są świetnymi słuchaczami, to czasami same chcą być wysłuchane i potrzebują pomocy.

Empatia – co to znaczy w przypadku dzieci?

Wiedząc, co to jest empatia u dorosłych, warto skupić się na najmłodszych, którym również jest ona niezwykle potrzebna w kontekście prawidłowego rozwoju społecznego i emocjonalnego. Rodzice już od wczesnych lat życia brzdąca powinni zadbać o to, aby zaczął on się nią wykazywać, na co jest kilka sposobów:

  • Trzeba uczyć dziecko właściwego rozpoznawania emocji u innych ludzi, rozmawiając z nim o tym, na czym one polegają i co może być ich przyczyną. Pomocne mogą w tym przypadku okazać się książki, gry przeznaczone szczególnie dla najmłodszych oraz karty obrazkowe związane z tym tematem. Warto także pomyśleć o zachęcaniu swoich pociech do opowiadania o własnych emocjach czy uczuciach.
  • Warto namawiać swoje dzieci do pomocy innym ludziom, np. w sprzątaniu, zakupach, wyprowadzeniu psa lub uczestnicząc w akcjach charytatywnych. To może sprawić, że urwis poczuje się bardziej potrzebny, zyskując większą świadomość potrzeb drugiego człowieka.
  • Należy zachęcać swoją córkę lub syna do dzielenia się zabawkami ze swoimi rówieśnikami tym bardziej, że maleństwa są zwykle egoistyczne, więc liczą się dla nich tylko własne potrzeby, co uważa się za zupełnie naturalne. Zadaniem rodziców jest wytłumaczenie swoim pociechom, że to, czego potrzebują inne dzieci ma tak samo duże znaczenie.
  • Dziecko trzeba uczyć empatycznego słuchania polegającego na zajęciu się rozmówcą i zadawaniu mu pytań w celu lepszego zrozumienia jego perspektywy. Przyda się do tego wspólne czytanie oraz opowiadanie historii, w trakcie którego warto zachęcać malucha do pytania o różne rzeczy i wyrażania na głos własnej opinii na temat danej bajki, wierszyka lub piosenki.
  • Rodzic sam musi wykazywać się empatią wobec dziecka, próbując dowiedzieć się, co jest przyczyną jego płaczu lub złości i traktując tę sytuację zupełnie poważnie, nawet gdy dla osoby dorosłej wydaje się być ona błaha. Należy pamiętać o tym, że nauka dzieci ma miejsce poprzez naśladowanie starszych, więc przyda się tu okazywanie zrozumienia, a także troska i szacunek dla ich uczuć.

Empatia jest niezwykle istotna w życiu, więc warto się jej uczyć w momencie, gdy ma się z nią problem. Osoby pozbawione tej cechy mogą narzekać na trudności w kontaktach z innymi ludźmi i problemy z akceptacją otoczenia. Z drugiej strony, należy pamiętać, że jej nadmiar również może mieć przykre konsekwencje, w związku z czym duże znaczenie ma zachowanie równowagi pomiędzy potrzebami swoimi a innych. Opisywane w tym artykule pojęcie ma duże znaczenie już od najmłodszych lat, o czym muszą pamiętać świeżo upieczeni rodzice. Powyższe informacje z pewnością przydadzą się każdemu w codziennym życiu, dlatego warto zastosować się do tych wskazówek.